Anoreksija GLADOVANJE DO SMRTI

Kult vitkog, mršavog ženskog tela kao opšteprihvaćenog modela ženstvenosti i ulaznice u svet uspešnih, slavnih i poželjnih devojaka, uzima svoj danak. Težeći tom idealu, devojčice u pubertetu iscrpljuju sebe gladovanjem i dijetama, uplićući se sve dublje u paukovu mrežu anoreksije

[You must be registered and logged in to see this image.]

Anoreksija je po život opasno gladovanje koje se karakteriše svojevoljnim odbijanjem hrane, velikim strahom od dobijanja kilograma i stalnim gubitkom težine. Oboleli od anoreksije se svesno trude da izgube telesnu težinu čak i kad je ona znatno ispod normalne. Najpouzdaniji znak ove bolesti kod mladih devojaka je amenoreja, gubitak menstruacije u tri uzastopna mesečna ciklusa. Za anoreksične osobe je specifično da poriču svoju bolest i da ne pokazuju nikakvu želju za oporavkom. Osobe koje boluju od takozvanog restriktivnog tipa anoreksije, gubitak težine postižu dijetama, gladovanjem i iscrpljujućim fizičkim vežbama. Pacijenti sa purgativnim tipom anoreksije uzimaju hranu, čak se i prejedaju, ali odmah posle obroka izazivaju povraćanje i koriste laksative i diuretike kako bi putem stolice i mokraće odstranili iz hrane sve hranljive sastojke.

UZROCI PRETERANE MRŠAVOSTI
Često se postavljaju pitanja može li anoreksiju uzrokovati strah devojčice od odrastanja? Ili možda dominantna baka, autoritaran otac, nedostatak cinka, slike mršavih manekenki, strah od porodičnog letovanja, TV-sapunice, depresija, savremeni život ili nešto drugo? Tokom poslednjih 150 godina anorexia nervosa imala je mnogo teorijskih tumačenja, a mnoga su opovrgnuta i odbačena. Najnovija je pretpostavka da su za sve krive slike zapadnih manekenki. Ali, lekari su slučajeve anoreksije otkrili i među decom u seoskim afričkim područjima koja možda nikad nisu videla manekenku. Slučajeva anoreksije bilo je i u Iranu, Saudijskoj Arabiji i ruralnim delovima Japana. Iako je bolest medicinski opisana tek sredinom 19. veka, neki specijalisti veruju da je i pre bilo žena koje su bolovale od anoreksije. Novo istraživanje potvrđuje strahove da čak i devojke koje se izleče od anoreksije mogu doživotno imati problema s kostima: naučnici su otkrili da se kod devet od deset žena koje su imale anoreksiju javlja gubitak koštane mase, slično osteoporozi kod starijih žena.

ODBOJNOST PREMA HRANI
Za obolele, njihove porodice i lekare problem je to što se verovatno nikad neće otkriti jedinstveni lek jer su uzroci veoma složeni i individualni. Nema jednostavnog odgovora i ljudi su zato razočarani. Za većinu je hrana užitak pa postoji jaka mentalna blokada pri pomisli da odnos nekih osoba prema hrani može biti toliko poremećen da mogu umreti od gladi, smatraju specijalisti za anoreksiju.

GUBITAK KONTROLE
Iako je bolest medicinski opisana pre 150 godina, još se ne zna zašto neki obolevaju, a drugi ne. Najnovija je pretpostavka da postoje genetske predispozicije koje mora inicirati neki događaj u životu. Zajednička crta kod obolelih od anoreksije je to što često mrze sami sebe i događaju im se neočekivane stvari. Nije jasno kako ti događaji izazivaju nastanak anoreksije, ali postoje mnoge mogućnosti. Po jednoj teoriji, te osobe misle da su izgubile kontrolu, nakon smrti u porodici ili ako ih je neko zlostavljao, pa pokušavaju da je vrate kontrolišući jedino što mogu - hranu.

POSLEDICE ANOREKSIJE
Pozitivno vrednovanje gubitka težine može biti tako snažno da mlada osoba ne odustaje od anoreksičnog ponašanja uprkos ugroženom zdravlju. Nastala anoreksija dovodi do velikih psihičkih i telesnih promena: slabija kontrola impulsa, teža komunikacija, povlačenje u sebe, opšta nezainteresovanost, posebno za seksualne odnose, depresiju, emocionalne teškoće. Bolesnici su pod stalnim opterećenjem straha od debljanja, stalnog osećaja gojaznosti i rigorozne procene svog tela koje je „još uvek debelo". Neki su preokupirani brigom o hrani, skupljaju recepte, pripremaju obroke. Posledice anoreksije mogu biti, pored izražene mršavosti, nedostatak kalcijuma, osteoporoza, krtost kostiju, zuba i noktiju, malaksalost, slabost, loša krvna slika, lupanje srca, poremećaji rada srca usled nedostatka kalijuma koji mogu dovesti i do smrti. Poremećaj enzima dovodi do masne degeneracije jetre, zapaljenja pankreasa, gastritisa, čira... Uprkos lečenju 15 - 20 odsto umire od posledice gladovanja, 25 odsto postaju hronični bolesnici, oko 40 odsto se oporavi.

Autor:
Suzana Obradović